این کشور عربی کوچک، از بدو تاسیس در دوران پهلوی تاکنون نسبت به ایران ادعاهایی داشته که پیش‌تر منجر به واکنش نظامی ایران نیز شده است! این همسایه کوچک(چه از نظر سن و سال و چه از نظر وسعت و جمعیت) نخستین‌بار نیست که برای کشورمان مزاحمت ایجاد می‌کند و باید گفت تقریبا به اندازه سن و سالی که دارد با ایران مواضع نه چندان دوستانه داشته است. در این مختصر تلاش شده تا به‌گوشه‌ای از دشمنی‌های این شیخ‌نشین جنوبی خلیج‌فارس در قبال ایران اشاره شود.
جزایر مصنوعی با هدف افزایش خط ساحلی
کشور امارات همزمان با ادعاهای ارضی بی‌پایه درباره جزایر سه‌گانه همیشه ایرانی خلیج‌فارس با سرمایه‌گذاری عظیم و با سرعت، مشغول گسترش جزایر مصنوعی در کرانه‌های جنوبی خلیج‌فارس است که با هدف افزایش سرمایه، تصرف گام به گام حریم آبی ایران و عربی کردن نام خلیج همیشه فارس، حیات را در آب‌های خلیج تا ابد فارس به خطر انداخته‌اند. چندی پیش «سلطان بن‌سلیم» مدیر این پروژه در اظهارات تجاوزگرانه‌ای، بی‌پرده فاش کرده است:« با توجه به اینکه هم‌اکنون تنها بخش کوچکی از ساحل خلیج‌فارس به امارات تعلق دارد، در هنگام پایان این پروژه، دولت امارات با داشتن ۱۲۰۰کیلومتر ساحل به اندازه کافی ابزار برای اعمال فشار به ایران خواهد داشت».
از نظر حقوقی، قوانین حاکم بر آب‌های ساحلی با قوانین حاکم بر خاک یک کشور متفاوت است. مرز دریایی در دریاهای آزاد و اقیانوس‌ها، معمولا به خط فرضی‌ای گفته می‌شود که «فاصله‌ای برابر با حداکثر 12مایل دریایی» از خط مبدأ ساحل هر کشور دارد. مشاهده می‌شود که در تعیین مرز دریایی که در واقع امکان استفاده از آب‌های سرزمینی و ذخایر و منابع و ظرفیت‌های استراتژیک مناطق را به کشورها می‌دهد، خشکی‌های مربوط به آن کشور بسیار تعیین‌کننده است.اما بر پایه ماده پنج کنوانسیون1958، تاسیسات ویژه کشف و استخراج منابع طبیعی در فلات قاره، منزلت حقوق جزایر (طبیعی) را ندارند و در تعیین مرزهای دریایی هیچ امتیازی برای کشور مالک جزیره مصنوعی ایجاد نمی‌کنند. بنابراین بر پایه این کنوانسیون، جزایر مصنوعی نمی‌توانند پایه‌ای برای خط مبدأ باشند.
جزیره نخل دیرا: ساخت آن از سال۲۰۰۴ آغاز شده است. این جزیره دارای ۴۱شاخه است و مساحتی بیش از شهر پاریس را در بر می‌گیرد و به بیش از یک بیلیون مترمکعب شن و سنگ نیاز دارد. این جزیره مساحتی به طول ۱۴ و عرض بیش از 100کیلومتر را دربرمی‌گیرد و ۸۰کیلومتر مربع مساحت کل آن است.
جزایر جهان: جهان از ۳۰۰جزیره مصنوعی به شکل نقشه جهان تشکیل و در چهارکیلومتری ساحل دبی، واقع شده‌است. این پروژه زاییده فکر شیخ‌محمد‌بن‌راشد آل‌مکتوم، حکمران دبی است. اندازه هر جزیره از 23هزار مترمربع تا 84هزار مترمربع متفاوت است و ارتفاع آن بین ۵۰ تا ۱۰۰متر از سطح دریاست. مساحت آن ۹کیلومتر طول در شش کیلومتر عرض است و توسط یک موج شکن بیضوی شکل احاطه شده‌است. مسافت بین جزایر توسط قایق یا هلی‌کوپتر طی می‌شود. قیمت هر جزیره از ۱۵میلیون دلار تا ۴۵میلیون دلار متفاوت است. ساخت این مجموعه از سال۲۰۰۴ آغاز شده‌است. این مجمع الجزایردر چهارکیلومتری ساحل منطقه جمیرا واقع شده است.
جزیره جمیرا: این جزیره دارای ۱۷شاخه عظیم است که توسط یک حصار ۱۲کیلومتری حفاظت شده است. برای به سطح آب رساندن این سازه، بسیار بیشتر از ۵۰میلیون مترمکعب خاک مورد نیاز است. ساخت این جزیره در سال۲۰۰۱ آغاز شد. مساحت این جزیره پنج در پنج‌کیلومتر است.
جزیره جبل‌علی: ساخت این جزیره در سال۲۰۰۲ آغاز شد. این جزیره ۵۰ درصد از جمیرا بزرگ‌تر است.
تعطیلی یک روزه معاملات تجاری
شیخ نشین امارات در همراهی با سیاست‌های خصمانه دولت آمریکا در آخرین روز از آذر ماه سال گذشته گشایش اعتبار اسنادی توسط ایرانی‌ها در بانک‌های خود را ممنوع اعلام کرد؛ اقدامی که به توقف یک روزه معاملات تجاری دو کشور انجامید. با این حال خیلی زود دولت امارات از این تصمیم خود صرف‌نظر کرد و دوباره همه‌‌چیز به حال اول خود برگشت!
سرمایه‌گذاران ایرانی و ایرانیان امارات متحده عربی ۱۰درصد جمعیت این کشور (یعنی تقریبا ۴۰۰هزار نفر) را تشکیل می‌دهند. ایرانیان امارات مجموعا ۱۰هزار شرکت بزرگ و کوچک را در امارات متحده عربی می‌گردانند. داد و ستد تجاری و مبادله کالا بین ایران و امارات متحده عربی از سال۲۰۰۵ تا سال۲۰۰۹ سه‌برابر شده است. امارات هم‌اکنون شریک اول وارداتی و شریک دوم صادراتی ایران به‌شمار می‌رود. در سال89 نیز سهم امارات از کل مبادلات ایران حدود 33درصد بوده است.
تاریخچه ادعاهای واهی امارات در خصوصی جزایر ایرانی
امارات در پنجشنبه، یازدهم آذرماه ۱۳۵۰(دوم دسامبر۱۹۷۱) تشکیل شد. قبل از تأسیس دولت اتحاد امارات متحده عربی، این منطقه «امارات متصالحه» نام داشته‌است؛ همچنین امارات ساحل عمان نیز نامیده شده‌است.طبق تفاهمنامه‌ای که در 18نوامبر 1971 بین ایران و انگلیس از یک‌سو و محمد‌خالد‌القاسمی، حاکم شارجه از سوی دیگر منعقد شده، امنیت ابوموسی بر عهده ایران است و مالکیت ایران بر سه‌جزیره طبق اسناد تاریخی محرز است. لازم به ذکر است که در آن زمان بریتانیا تلاش کرد که ایران با شارجه مذاکره کند اما ایران اعلام کرد فقط با بریتانیا مذاکره می‌کند که جزایر را اشغال کرده است. لذا سر ویلیام لوس در مذاکراتی که با شاه داشت به این توافقنامه رسیدند. حاکم شارجه براساس قرارداد تحت‌الحمایگی سال1892 حق انعقاد هیچ قراردادی با دول خارجی بدون رضایت بریتانیا را نداشت. از سوی دیگر هیچ‌گاه در طول تاریخ شارجه و کشور امارات بر این جزایر حاکمیتی نداشته‌اند.اما نخستین مزاحمت امارات برای ایران چهار سال بعد از تاسیس رخ داد. دعوا بر سر جزایر سه‌گانه متعلق به ایران بود(که هنوز هم ادامه دارد) از سال۱۳۵۴ هجری شمسی با خروج نیروهای انگلیسی از این جزایر و ورود نیروهای نظامی ایران به این سه‌جزیره براساس توافقات صورت گرفته میان دو کشور آغاز شد.در ۸آذر ۱۳۵۰ با قراردادی که با میانجیگری بریتانیا میان دولت ایران و شیخ شارجه بسته شد، حاکمیت ایران بر جزیره ابوموسی به رسمیت شناخته شد و در ۹آذر یک روز قبل از خروج نیروهای انگلیسی از منطقه و دو روز قبل از تشکیل رسمی اتحادیه امارات، نظامیان ایران وارد این سه جزیره شدند.
تهدید محیط زیست منطقه با ساخت جزایر مصنوعی
مشکلات زیست‌محیطی ناشی از ایجاد جزایر مصنوعی، می‌تواند به‌گونه‌های گیاهی و جانوری آسیب وارد کرده و همچنین باعث ایجاد آلودگی در این منطقه شود. در مجموع می‌توان آثار زیانبار ساخت جزایر مصنوعی را بر محیط‌زیست خلیج‌فارس به شرح زیر بیان کرد:
1 - تهدید امنیت زیستی پرندگان مهاجر و جانداران جزایر غیرمسکونی خلیج‌فارس
2 - تخلیه انواع پساب‌های صنعتی به درون خلیج‌فارس
3 - تغییر مسیر جریان‌های طبیعی آب که در توان خودپالایی طبیعی خلیج‌فارس اختلال جدی ایجاد می‌کند.
4 - نابودی پوشش زنده مرجانی به‌عنوان یکی از پتانسیل‌های مهم تجمع زیستی خلیج‌فارس.
از آنجا که خلیج‌فارس دریایی نیمه‌بسته است، آلودگی‌های زیست‌محیطی چند سال در این دریا باقی می‌مانند، برای همین، این مسئله باعث شده است که آلودگی زیست‌محیطی خلیج‌فارس از استانداردهای بین‌المللی فراتر رود. با این اوصاف ساخت جزایر مصنوعی بر این آلودگی خواهد افزود. این در حالی است که پیمان‌نامه حفاظت محیط‌زیست منطقه‌ای مهمی همچون «راپمی» توسط همه کشورهای ساحلی خلیج‌فارس از جمله امارات در سال ۱۹۷۸ به امضا رسیده که در آن تأکید شده آب‌های خلیج‌فارس، بین‌المللی هستند و همه کشورها باید به حریم آن احترام بگذارند و هر نوع توسعه‌ای که حریم آن را به خطر بیندازد، برای کشورهای همسایه آن ممنوع است. با این حال تاکنون دستگاه دیپلماسی و محیط‌زیست کشورمان واکنش مناسبی نسبت به این تهدید منافع ملی نشان نداده‌اند.
جنگ لفظی ایران و اعراب بر سر جزایر
حسین امیرعبداللهیان، معاون عربی و آفریقای وزارت خارجه کشورمان: بازدید احمدی‌نژاد از جزیره ابوموسی موضوعی داخلی است که در چارچوب سفر استانی رئیس‌جمهور انجام شده است.امیر احمدرضا پوردستان، فرمانده نیروی زمینی: اگر دیپلماسی جواب ندهد ازطریق نظامی اقتدار ایران را نشان خواهیم داد.رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت خارجه ایران: تعلق جزایر سه‌گانه به خاک ایران امری ثابت، لایتغیر و غیرقابل مذاکره است.علی‌سالم الدقباسی، رئیس پارلمان عربی: سفر احمدی‌نژاد بیانگر حسن‌نیت و عزم ایران برای برقراری روابط دوستانه با امارات عربی متحده و کشورهای منطقه نیست و کشورهای عربی از حق مشروع امارات برای بازپس‌گیری اراضی اشغالی[!] حمایت می‌کنند.نبیل العربی، دبیرکل اتحادیه عرب: جزایر سه‌گانه متعلق به امارات است و این مسئله باید از طریق مذاکرات مستقیم یا توسل به دادگاه بین‌المللی حل شود.عبداللطیف بن‌راشد‌الزیانی، دبیرکل شورای همکاری خلیج‌فارس: سفر رئیس‌جمهور ایران به جزیره ابوموسی نقض حاکمیت امارات متحده عربی به شمار می‌آید و نمی‌تواند حقایق تاریخی در تملک جزایر سه‌گانه توسط امارات را تغییر دهد!
آبگذر جانشین برای تنگه هرمز
برای از اعتبار انداختن اهمیت نقش ایران در تنگه‌هرمز طرحی به مراحل پایانی ساخت نزدیک می‌شود که این طرح راه‌اندازی کانال جایگزین تنگه‌هرمز توسط امیرنشین دبی است؛ امارات قصد دارد با ساخت آبگذر (کانال) از درون امارات، سواحل امارات در دریای عمان (در شرق امارات) به سواحل این کشور در خلیج‌فارس (در شمال امارات) متصل کندتا اهمیت استراتژیک تنگه‌هرمز و جزایر ایران از میان برود؛ طول این کانال ۱۸۰کیلومتر و هزینه ساخت آن 200میلیارد دلار برآورد شده است.
دورزدن تنگه هرمز
خط لوله انتقال نفت امارات که با هدف دور زدن تنگه‌هرمز ساخته می‌شود، یکی دیگر از اقدامات کشور امارات در مقابله با ایران محسوب می‌شود. «خط لوله انتقال حبشان- فجیره، هم‌اکنون مراحل پایانی خود را گذرانده و در ماه ژوئن (ماه آینده میلادی) به بهره‌برداری می‌رسد.» این را شیخ‌حمدبن محمدالشرقی، حاکم امارت فجیره در مصاحبه‌ای اعلام کرده است. خط لوله 360کیلومتری حبشان- فجیره که ساخت آن از سال2008 میلادی آغاز شده، قابلیت انتقال1/5 تا 1/8میلیون بشکه نفت در روز را دارد. امارات متحده عربی، مجموعا حدود 2/5 تا 2/6 میلیون بشکه در روز نفت تولید می‌کند. این حدود ۱۰درصد از کل ۱۷میلیون بشکه نفتی است که روزانه از طریق تنگه‌هرمز عبور می‌کند. امارات همچنین تاکنون دوبار طرح احداث کانال آبی جایگزین تنگه‌هرمز را که مستقیما خلیج‌فارس را از راس‌الخیمه به دریای عمان وصل می‌کند بررسی کرده که هر بار به‌علت عدم‌صرفه اقتصادی منتفی شد.
تهدیدات نظامی
دولت امارات پس از سفر یک روزه محمود احمدی‌نژاد به جزیره ایرانی ابوموسی، ضمن تکرار ادعاهای خود درباره سه جزیره ایرانی ابوموسی، تنب‌بزرگ و تنب‌کوچک در اقدامی تهدید‌آمیز مانور نیروهای سپر جزیره(نیروهای مشترک شورای همکاری خلیج‌فارس) با عنوان جزایر وفاداری در آب و خاک امارات برگزار کرد. این کشور همچنین با میزبانی جنگنده‌های F22 آمریکایی که از پیشرفته‌ترین جنگنده‌های موجود است، موجبات برهم زدن امنیت منطقه را فراهم آورد. هرچند مقامات نظامی آمریکا ارتباط این موضوع را با تهدید نظامی ایران رد کردند اما این اقدام با واکنش ایران همراه بود. وزیر دفاع کشورمان در همین رابطه گفت: استقرار هواپیماهای F22در یک پایگاه اماراتی مسئله‌ای زیانبار است و ثبات و امنیت منطقه را به خطر خواهد انداخت. وی به حضور نیروهای خارجی در منطقه اشاره کرد و گفت: این حضورها را در منطقه بی‌فایده و مضر می‌دانیم و بیشتر در جهت ایجاد یک جو روانی و جو ناامنی در منطقه است و ما اینها را مفید نمی‌دانیم. دولت امارات همچنین محمدعلی فیاض، سفیر ایران در ابوظبی را فراخواند و یادداشت اعتراض‌آمیزی در انتقاد از سفر رئیس‌جمهور ایران به جزیره «ابوموسی» به وی تقدیم کرد.
حامیان پیدا و پنهان امارات
به‌دلیل روابط نامطلوب کشورهای غربی به‌ویژه آمریکا با جمهوری اسلامی ایران، هیچ‌گاه این کشورها موضع مناسبی در رابطه با مسئله جزایر ایرانی نداشته‌اند با این حال انگلیس که در ماجرای جزایر سه‌گانه ایرانی نقش اولیه داشته و عملا امارات را به تحت‌الحمایگی این کشور می‌شناسند یا در برابر ادعای امارات سکوت کرده یا حمایت‌های آنان از ادعاهای امارات به‌صورت تلویحی صورت گرفته است.
هرچند اخیرا مشاهده می‌شود که مقامات انگلیس و آمریکا با وضوح بیشتری از امارات حمایت می‌کنند. با این حال معمولا کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس و نیز اتحادیه عرب از ادعای امارات حمایت می‌کنند و در گذشته و در دوران جنگ تحمیلی شدیدترین حمایت از ادعای امارات را صدام حسین انجام می‌داد. شورای همکاری خلیج‌فارس پس از سفر احمدی‌نژاد به ابوموسی به‌صورت فوق‌العاده تشکیل جلسه داده و با تکرار ادعاهای امارات، ایران را به نقض حاکمیت امارات بر جزایر ایرانی متهم ساخت!
طرح کاهش روابط با امارات
دشمنی‌های امارات تا جایی ادامه داشت که سرانجام با توجه به مواضع خصمانه شیخ‌نشین امارات علیه کشورمان و رفتار غیرقابل توجیه اماراتی‌ها با اتباع ایرانی تعدادی از نمایندگان مجلس هشتم طرحی را پیشنهاد دادند که براساس آن در روابط جمهوری اسلامی با این کشور عربی تجدیدنظر می‌شد. با این حال این طرح هرگز در مجلس هشتم سرانجام مشخصی نیافت و مسکوت ماند. همچنین پس از گستاخی‌های مجدد اماراتی‌ها که در پی سفر محمود احمدی‌نژاد به جزیره ابوموسی رخ داد، 225نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی با امضای بیانیه‌ای نسبت به ادعای شورای ملی فدرال امارات متحده عربی واکنش نشان داده و اعلام کردند که سفر احمدی‌نژاد به ابوموسی در ادامه سفر وی به سایر جزایر ایرانی خلیج‌فارس و یک موضوع داخلی ایران بوده است. در این بیانیه تاکید شده است که طرح ادعاهای واهی علیه جزایر سه‌گانه ایرانی از سوی امارات هیچ‌گاه به حقانیت تاریخی و حقوق ملی ملت ایران خدشه وارد نمی‌کند.
ایجاد نام جعلی برای خلیج همیشه فارس
می‌توان گفت از هنگامی که بشر تاریخ‌نویسی را آغاز کرد دریای جدا‌کننده فلات ایران از شبه جزیره عربستان دریای فارس یا خلیج‌فارس نامیده می‌شود. مورخان و محققان خارجی دنیای قدیم از آن جمله هردوت، نئارخوس، استرابون، کورسیوس رومی و نیز محققان اسلامی نظیر استخری، مسعودی، بیرونی، ابن حقول، مقدسی، مستوفی و ناصرخسرو در آثار و نوشته‌های خود از آن به نام خلیج‌فارس یا دریای پارس یاد کردهاند. با این حال برخی کشورهای عربی و از جمله امارات تلاش دارند تا نام جعلی خلیج ع ر ب ی یا لااقل لفظ خلیج (بدون ذکر کلمه فارس) را جایگزین نام خلیج همیشه فارس کنند و در این راستا از طرق مختلف از جمله صرف هزینه‌های هنگفت و سوءاستفاده از روابط نه چندان مطلوب ایران و غرب اهداف خود را دنبال کردهاند. با این حال سازمان ملل متحد تاکنون در چندین نوبت در بیانیه‌ها، اصلاحیه‌ها و مصوبه‌های گوناگون و با انتشار نقشه‌های رسمی گوناگون نه تنها بر رسمی بودن نام «خلیج‌فارس» تأکید کرده بلکه از هیات‌های ویژه در اسناد سازمان ملل از نام کامل «خلیج‌فارس» استفاده کنند.
